TP HCM - Xuất khẩu cá da trơn của Việt Nam đã tăng mạnh trong năm nay nhưng sự phụ thuộc áp đảo vào thị trường Trung Quốc là một vấn đề rủi ro.
Trong nửa đầu năm nay, xuất khẩu cá da trơn tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái lên 1 tỷ USD, với Trung Quốc chiếm một phần tư.
“Không có loài cá nào có thể thay thế cá da trơn ở Trung Quốc ngay bây giờ mặc dù Trung Quốc là nước sản xuất cá rô phi lớn nhất thế giới”, ông Hàng Văn, Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản Trường Giang tại tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long của Đồng Tháp được trích dẫn bởi tờ Thời Báo Kinh Doanh (Business Times).
“Cá da trơn và cá rô phi có cùng mức giá, nhưng người Trung Quốc không thích cá rô phi. Đó là lý do tại sao cá da trơn Việt Nam xuất khẩu ra thị trường đã tăng lên đáng kể. ”
Xuất khẩu năm nay tăng 48%.
Từ tháng 7, Trung Quốc đã cắt giảm thuế nhập khẩu từ 2-10% trên 221 loại sản phẩm thủy sản từ các thành viên WTO trong đó có Việt Nam.
Thuế nhập khẩu cá tra phi lê đã giảm từ 10% xuống 7% và cá da trơn tươi hoặc đông lạnh từ 12% đến 7%.
Sản lượng cá da trơn năm nay ở ĐBSCL đã tăng 9,9% lên 643.600 tấn và dự kiến sẽ tăng nhanh hơn do nhu cầu lớn tại thị trường Trung Quốc.
Nhiều thử thách hơn
Các nhà xuất khẩu cá da trơn khác trên thế giới cũng đang nhắm tới thị trường Trung Quốc khổng lồ.
Ông Văn nói: “Đây là điều mà nhiều nhà xuất khẩu Việt Nam đang lo ngại vì thị trường Trung Quốc ngày càng cạnh tranh hơn về chất lượng và yêu cầu an toàn thực phẩm”.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) gần đây đã cảnh báo các thành viên của mình để đảm bảo cá da trơn họ xuất khẩu sang Trung Quốc có chất lượng hàng đầu và đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
"Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu tác động đối với xuất khẩu cá da trơn sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới", VASEP cho biết.
VASEP cũng đã kêu gọi các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Công thương thắt chặt quyền kiểm soát chất lượng cá tra xuất khẩu.
Xuất khẩu của Việt Nam phải đối mặt với một thách thức vì hầu hết các nhà máy chế biến chỉ có bán tự động.
"Để cạnh tranh tốt hơn, các nhà máy này phải hoàn toàn tự động để giảm chi phí sản xuất và đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm".
Các chuyên gia hải sản đã cảnh báo rằng việc xuất khẩu cá da trơn ngày càng tăng dựa trên nhu cầu của Trung Quốc là rủi ro.
"Xuất khẩu cá da trơn phải đối mặt với những thách thức lớn ở Mỹ với thuế chống bán phá giá, và chỉ có ba doanh nghiệp Việt Nam có thể xuất khẩu tại thị trường này”.
Tăng cường chủ nghĩa bảo hộ tại Liên minh châu Âu đã khiến xuất khẩu cá da trơn của Việt Nam tại EU giảm đáng kể. Bên cạnh đó, sự mất giá của đồng Euro so với đồng đô la đã khiến cá da trơn Việt Nam, giá xanh lục, trở nên kém cạnh tranh hơn so với cá châu Âu.
"Cá tra Việt Nam nên được xuất khẩu trên toàn thế giới và không phụ thuộc vào một thị trường cố định nào", một đại diện VASEP cho biết.