Hội đồng Quốc tế Khai thác Biển (ICES) đã gây sốc cho ngành này khi gần đây họ đề xuất sự cắt giảm hạn ngạch cá tuyết 2018 Biển Barrents năm 2018 còn 712000 tấn cũng như cắt giảm 13% hạn ngạch cá tuyết haddock còn 202305 tấn. Trong khi ngành này kỳ vọng một ít cắt giảm thì sự đề xuất này còn khắc nghiệt hơn đã kỳ vọng.

Lý do đưa ra cho sự sụt giảm đáng kể này là sự sụt giảm tự nhiên trong hàng tồn cá tuyết ở Đại Tây Dương. Theo Viện Nghiên Cứu Hàng Hải Của Na Uy (IMR) thì nhóm sinh sản 2004 và 2005 thì đặc biệt mạnh nhưng nhóm sinh sản sau đó thì đã yếu hơn mà làm cho các nhà khoa học đề xuất hạn ngạch đánh bắt cho phép (TAC) thấp hơn.

Mặt khác ICES đã đề xuất tăng 15% hạn ngạch cá minh thái đạt 172 500 tấn và tăng 5.56% trong hạn ngạch cá tuyết Iceland đạt 257 600 tấn.Nhưng điều này bù đắp vừa đủ cho sự cắt giảm đáng kể trong hạn ngạch cá tuyết cod biển Barents.

Hiện tại nó duy trì cho thấy rằng điều gì sẽ nổi lên từ những đàm phán nghề cá giữa Liên Bang Nga và Na Uy được tổ chức vào Tháng 10. Trong những năm gần đây các hạn ngạch cuối cùng đã cao hơn đề xuất của ICES; ICES đã đề xuất 805000 tấn cho cả năm 2016 và 2017 nhưng hạn ngạch cuối cùng đã được thiết lập với 894000 tấn và 890000 tấn tương ứng.Vì thế nó được kì vọng cho năm 2018 là hạn ngạch cuối cùng sẽ cao hơn 712000 tấn theo đề xuất của ICES.

Viện Nghiên Cứu Nghề Cá Thái Bình Dương Của Liên Bang Nga đã đề xuất cắt giảm 110000 tấn trong hạn ngạch cá minh thái Alaska của năm tới làm cho nó giảm còn 1.78 triệu tấn.Đối với cá tuyết Thái Bình Dương thì viện nghiên cứu này đã đề xuất một sự gia tăng 11000 tấn còn 377000 tấn (theo Fish News).

Sau sự sụp đổ nghề cá tuyết cod ở Newfoundland và Labrador cách đây 25 năm thì cá tuyết đã thấp trở lại. Bộ trưởng nghề cá của Canada hiện tại đã quyết định mở lại nghề cá Tây Bắc Đại Tây Dương nhưng chỉ cho những nhà thu hoạch trên bờ và theo mùa vụ. Điều này gây ra những chỉ trích từ các hiệp hội trong ngành.Lĩnh vực xa bờ tuyên bố rằng họ cần được tính đến để tạo ra đủ việc làm cho ngành này thậm chí mặc dù những nhà thu hoạch xa bờ chỉ nắm giữ 14% tổng hạn ngạch. Những người đánh bắt do đó đang yêu cầu một sự gia tăng đáng kể trong hạn ngạch này nhưng các nhà khoa học đang kêu gọi sự kiên nhẫn và tranh cãi rằng sinh khối hiện tại của cá tuyết miền bắc ở Canada khoảng 300000 tấn chỉ chiếm 1/3 những gì cần thiết trước khi nghề cá thương mại quy mô lớn có thể phục hồi. Các chính quyền vì thế đang áp dụng một sự tiếp cận thận trọng để xây dựng lại hàng tồn ở các cấp độ bền vững.

Đổ bộ và chế biến

Năm nay nghề cá tuyết Lofoten đánh bại tất cả các kỉ lục. Giá trị đầu tay của nghề cá này đã gần 1 tỉ NOK (120 triệu USD). Về mặt khối lượng tổng 59400 tấn cá skrei (cá tuyết mùa xuân được đánh bắt ở khu vực Lofoten và Vesterålen ở phía bắc Na Uy) đã được đổ bộ vào cuối tháng 3 mà đã được rút ngắn 16000 tấn trong tổng hạn ngạch cho năm này ( theo Fiskeribladet).

Cá minh thái mùa A khép lại vào tháng 4 với kết quả tốt. Tổng đổ bộ cá minh thái Alaska của Nga suốt mùa này đã tăng 5.3% đạt 946 100 tấn trong đó 874 600 tấn (92.4% tổng số) đã được đánh bắt ở Biển Okhotsk.

Khi bắt đầu giữa tháng 3 những đổ bộ cá minh thái của Alaska lên đến 504000 tấn và cấu thành 37.5% hạn ngạch 1345 triệu tấn.

Thương mại

Xuất khẩu cá tầng đáy của Na Uy đã tăng về giá trị suốt nữa đầu năm 2017 nhưng giảm về khối lượng.Xuất khẩu cá tuyết giảm từ 72400 tấn suốt quí đầu năm 2016 đạt 70100 tấn suốt cùng kỳ năm 2017.Nhưng giá trị xuất khẩu đã tăng 1.2% đạt 2.75 tỉ NOK (323.5 triệu USD). Sự phát triển này là vì sự gia tăng nhu cầu các sản phẩm cá tuyết và sự thật là hiện tại Na Uy xuất khẩu một tỉ lệ cao hơn các mặt hàng cá tuyết tươi sống.Thêm vào đó giá cá hồi đã duy trì rất cao vì thế một số nhà tiêu thụ đã chuyển sang các mặt hàng cá thịt trắng.

Thị trường cá tuyết của Châu Âu thì mạnh.Những cung ứng thấp hơn một chút so với năm ngoái và nhu cầu đã tăng trưởng do hệ quả từ giá tăng.

Brexit có vẻ có một ít mặc dù chưa lớn do hệ quả từ giá cá tuyết.Đồng bảng Anh đã suy yếu và đồng Krone của Na Uy đã mạnh lên ngược lại với đồng bảng Anh và kết quả là giá cá tuyết phi lê nhập vào Anh cao hơn.Giá cao cỡ 5 GPB/kg theo báo cáo. Giá cao đang có một tác động tiêu cực lên khối lượng nhập khẩu. Na Uy xuất khẩu chủ yếu  cá tuyết đông lạnh nguyên con vào Anh mà đã giảm 7.5% suốt quí đầu năm 2017. Undercurrent News đã báo cáo rằng Liên Bang Nga đang lên kế hoạch tăng xuất khẩu các sản phẩm cá minh thái Alaska vào Châu Âu trong những năm sắp tới. Các nước Châu Âu là nhà tiêu thụ lớn nhất của cá minh thái Alaska. Trong năm 2016 thu hoạch của Liên Bang Nga đối với cá minh thái đã tăng trưởng 7.2% đạt 1.74 triệu tấn cấu thành 37% tổng đổ bộ của Nga.Hiện tại Liên Bang Nga đang lên kế hoạch hướng ít nhất một phần nào đó sự gia tăng này vào thị trường Châu Âu. Những qui cách sản phẩm khác nhau sẽ có sẵn như cá phi lê minh thái Alaska, cắt lát nhỏ, và các mặt hàng chế biến khác.

Nhập khẩu cá tầng đáy của Trung Quốc đã tương đối ổn định suốt vài năm qua cùng với một sự gia tăng nhẹ được ghi lại. Suốt ba tháng đầu năm 2017 thì nước này đã nhập khẩu 45 800 tấn cá tuyết đông lạnh nguyên con và 248 000 tấn cá minh thái Alaska đông lạnh nguyên con mà phần nhiều đã được chế biến và xuất ngược lại như cá phi lê đông lạnh. Xuất khẩu cá phi lê minh thái đông lạnh Alaska trong quí đầu năm 2017 lên đến 48 600 tấn so với 51 800 tấn suốt cùng kỳ năm 2016. Xuất khẩu cá tuyết phi lê đông lạnh lên đến 26 600 tấn trong quí đầu năm 2017 trong khi suốt cùng kỳ năm 2016 xuất khẩu dừng ở 29300 tấn. Do đó xuất khẩu của cá phi lê đông lạnh của Trung Quốc dường như giảm nhẹ trong năm 2017.

Suốt ba tháng đầu năm 2015 nhập khẩu cá phi lê minh thái Alaska đông lạnh của Đức đã giảm 35000 tấn so với 41200 tấn trong năm 2014; trong năm 2016 chúng giảm sâu hơn còn 33800 tấn.Tuy nhiên xu hướng giảm này đã thay đổi suốt 3 tháng đầu năm 2017 khi mà nhập khẩu tăng trở lại đạt 35900 tấn chiếm 6.2% so với cùng kỳ năm 2016.Phần lớn sự gia tăng này là vì gia tăng nhập khẩu từ Liên Bang Nga.

Nhập khẩu cá tuyết của Đức đã ổn định trong suốt 3 năm qua. Suốt quí đầu năm 2017 Đức đã nhập 9600 tấn cá tuyết phi lê đông lạnh so với 9400 tấn cùng kỳ năm 2016.

Nhập khẩu cá tuyết của Hoa Kỳ (tất cả các sản phẩm) giảm suốt quí đầu năm 2017 so với những năm trước. Suốt giai đoạn này trong năm 2017 nhập khẩu lên đến 15100 tấn. Điều này thấp hơn 16.6% so với cùng kỳ năm 2017 và thực tế thậm chí thấp hơn trong năm 2013 khi Hoa Kỳ đã nhập khẩu 15600 tấn.

Chả cá surimi

Cung ứng toàn cầu của chả cá được kỳ vọng duy trì ổn định trong năm 2017 theo Diễn Đàn Surimi mà gần đây được tổ chức ở bang Oregon, Hoa Kỳ. Năm ngoái nó được ước tính rằng sản lượng sẽ tăng trong năm 2016 nhưng điều này đã không xảy ra và nó không chắc xảy ra trong năm 2017. Một phần nguyên nhân đằng sau là sự khan hiếm nguyên liệu.Mặc dù hàng tồn cá minh thái Alaska của Nga được tin rằng rất mạnh thì ngành này đã xin một sự cắt giảm hạn ngạch trong năm 2018 vì họ sợ vượt cung ứng thị trường.Những cung ứng của chả cá nhiệt đới sẽ có thể giảm trong năm 2017. Sản lượng của Trung Quốc và Thái Lan giảm mặc dù sản lượng ở Ấn Độ và Indonesia đang tăng nhẹ.

Tiêu thụ chả cá của Pháp lớn nhất ở Châu Âu đang giảm.Pháp chiếm khoảng 40% tiêu thụ chả cá của Châu Âu cùng với khoảng 57000 tấn hàng năm. Tây Ban Nha là nhà tiêu thụ lớn thứ hai (47000 tấn mỗi năm) theo sau là Italy (13000 tấn). Tiêu thụ đang tăng trưởng ở Tây Ban Nha, Italy, Vương Quốc Anh, , Scandinavia và Benelux (Diễn đàn surimi).

Sản lượng chả cá của Nhật Bản đang sụt giảm. Đổ bộ cá minh thái Alaska của Nhật Bản đã giảm đều đặn kể từ năm 2011 và chỉ còn 121000 tấn trong năm 2016 giảm từ 230800 tấn trong năm 2011 và những đổ bộ của cá saba Atka mà cũng được sử dụng như nguyên liệu cho chả cá ở Nhật Bản cũng đang giảm.Hệ quả là cá sa ba Atka như nguyên liệu cho chả cá đang dần biến mất.

Vì sụt giảm cung ứng sản lượng nội địa của chả cá ở Nhật Bản nên nhập khẩu được kỳ vọng tăng trong năm 2017 và 2018. Năm nay người ta kỳ vọng rằng nước này sẽ cần nhập khẩu khoảng 300000 tấn chả cá từ nước ngoài (Diễn đàn surimi).

Giá

Giá cá tuyết Đại Tây Dương hiện tại cao. Những cung ứng từ Na Uy đã thấp hơn một chút so với năm ngoái mà rõ ràng có một tác động lên giá.

Trong khi giá cá tuyết cao thì giá cá minh thái Alaska đang chịu áp lực. Giá cá phi lê ở mức thấp nhất kể từ năm 2005 theo người bán của Hoa Kỳ và Nga. Những phát triển giá đối với cá phi lê rút xương đã sụt giảm liên tục kể từ năm 2009. Giá cho cá minh thái Alaska bỏ đầu bỏ nội tạng cũng thấp (theo Undercurrent News).

Theo Tradex Foods những đổ bộ nghèo nàn của cá tuyết Thái Bình Dương đã tạo áp lực lên giá. Do thời tiết bất lợi trong mùa xuân những người đánh cá Alaska đã thu hoạch cá minh thái hơn là cá tuyết. Giá cho các cỡ lớn hơn của cá tuyết đóng gói shatterpack đã tăng từ 4.10 USD/pao lên khoảng 4.25 USD/pao.

Mặc dù cung ứng cá tuyết haddock thấp hơn từ Liêng Bang Nga thì giá cá tuyết haddock gần đây suy yếu nhẹ. Điều này có thể là một phản ứng chậm trễ với giá cá tuyết haddock cao của năm ngoái theo một số nhà quan sát trong ngành này.

Thanh Trúc     

Link tại đây